Staw skokowy łączy ze sobą podudzie oraz poszczególne kości stopy. To jeden z najważniejszych stawów znajdujących w całym układzie ruchu, ponieważ spoczywa na nim ciężar całego ciała. Dlatego też jest narażony na częste urazy i kontuzje. Uraz stawu skokowego potocznie nazywany jest skręceniem kostki. Nie rzadko przyczyna jest banalna, ale konsekwencje mogą być poważne, prowadząc do przewlekłych problemów ze stawem.
Przyczyny skręcenia stawu skokowego
Skręcenie stawu skokowego jest powszechnym urazem, który może wynikać z wielu różnych czynników. Najczęstszą przyczyną skręcenia kostki jest niewłaściwe ustawienie stopy np. podczas chodzenia czy biegu. Do innych przyczyn skręcania kostki zaliczamy również:
-
zaburzenia czucia głębokiego,
-
nierównowagę mięśniową,
-
powtarzające się mikrourazy,
-
aktywność fizyczną na nierównej powierzchni,
-
nieprawidłową pracę stopy.
Stopnie skręcenia
W zależności od stopnia uszkodzenia struktur wyróżniamy III stopnie skręcania stawu skokowego:
I stopień – naciągnięcie więzadeł i torebki stawowej, objawia się obrzękiem, ograniczoną ruchomością stawu oraz niewielkim bólem.
II stopień – rozerwanie torebki stawowej oraz częściowe zerwanie więzadeł, objawia się znacznym ograniczeniem ruchomości, powstaniem krwiaka, dużym obrzękiem i silnym bólem w okolicy stawu.
III stopień – rozerwanie torebki stawowej oraz całkowite przerwanie więzadeł, objawia się silnym bólem, dużym obrzękiem i kriwakiem oraz poważnymi trudnościami w poruszaniu się.
Objawy skręcenia stawu skokowego
Objawy skręcenia stawu skokowego mogą różnić się w zależności od stopnia i ciężkości urazu. Do najczęstszych z nich zaliczamy:
-
silny ból w okolicy stawu, utrudniający chodzenie,
-
stan zapalny,
-
zaczerwienienia i zasinienia tkanek,
-
uczucie niestabilności stawu,
-
ograniczenie ruchomości stawu,
-
obrzęk
-
tkliwość na ucisk w miejscu urazu.
Do pełnej diagnozy niezbędne jest przeprowadzenie badania fizykalnego przez lekarza, a także wykonanie zdjęcia RTG lub badania USG.
Jak zapobiegać urazom stawu skokowego?
Regularne stosowanie odpowiednich ćwiczeń oraz stosowanie pewnych środków ostrożności może zmniejszyć ryzyko urazu. Zapobieganie skręceniu stawu skokowego opiera się głównie na wyrównaniu dysbilansu mięśniowego oraz wzmocnieniu mięśni, poprawie równowagi, a także zwiększeniu stabilności stawu. W profilaktyce skręcenia kostki ważne jest również noszenie odpowiedniego obuwia oraz rozpoczynanie jakichkolwiek ćwiczeń od odpowiedniej rozgrzewki.
Rehabilitacja
Rehabilitacja po kontuzji stawu skokowego jest kluczowym elementem powrotu do pełnej sprawności i funkcjonalności. Rehabilitacja po przebytym urazie ma na celu redukcję bólu, obrzęku oraz poprawę ruchomości i stabilności stawu, a także zapewnienie mu ochrony przed kolejnymi uszkodzeniami. W niektórych przypadkach konieczne jest przeprowadzenie odpowiedniego i czasem długotrwałego procesu rehabilitacyjnego, aby umożliwić pełny powrót do sprawności. W procesie rehabilitacji dostępne są różnorodne techniki i metody fizjoterapeutyczne, takie jak np. kinesiotaping, ćwiczenia izometryczne, ćwiczenia wytrzymałościowe oraz ćwiczenia wspomagające odbudowę równowagi mięśniowej, propriocepcji i sensomotoryki. Dodatkowo w gabinetach fizjoterapeutycznych wykorzystuje się także pole magnetyczne, ultradźwięki oraz krioterapię.
Należy pamiętać, że rehabilitacja w zależności od stopnia urazu jest procesem długotrwałym i powinna być nadzorowana przez doświadczonego fizjoterapeutę, który w zależności od przypadku dobiera odpowiedni program ćwiczeń indywidualnie do każdego pacjenta.
Zaopatrzenie ortopedyczne
Z pewnością w powrocie do pełnej sprawności po skręceniu stawu skokowego pomoże profesjonalny sprzęt w postaci różnego rodzaju zaopatrzenia ortopedycznego, którego zadaniem jest przyspieszenie procesu rehabilitacji oraz profilaktyka przed kolejnymi urazami. Stabilizatory są teraz zalecane nie tylko zawodowym sportowcom, ale także osobom uprawiającym rekreacyjną aktywność fizyczną lub narażonym na duże obciążenia w pracy. W przypadku skręcenia stawu skokowego przydatne mogą okazać się stabilizatory kostki takie jak np. profesjonalny stabilizator stawu skokowego Airsport (02M), sportowy anatomiczny stabilizator stawu skokowego Aircast A60 (02T) oraz stabilizator zawiasowy stawu skokowego Donjoy Velocity Extra Support.
Posiada wyprofilowane łuski usztywniające, poduszki powietrzne obszyte tkaniną oraz specjalny pasek umieszczony wokół ścięgna Achillesa, zapewniający dodatkową kompresję i stabilizację. Solidna konstrukcja stabilizatora zapobiega jego przemieszczaniu się podczas ruchu. Stabilizator nie ogranicza naturalnego ruchu zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy. Można go nosić razem z obuwiem.
Zaprojektowany dla osób aktywnych fizycznie. Ma cienką i stabilną konstrukcję, która dostosowuje się do każdego rodzaju obuwia. Posiada usztywniające łuski wyprofilowane pod kątem 60 stopni. Wykonane testy wykazały, że ten konkretny kąt zapewnia optymalną ochronę przed skręceniami poprzez równomierne rozłożenie siły na najbardziej narażone miejsca. Stabilizator nie ogranicza naturalnego ruchu zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy. Można go nosić razem z obuwiem.
Orteza jest wykonana z lekkiego, ale trwałego materiału. Posiada specjalny zawias, który umożliwia optymalne dopasowanie do kończyny. Zapewnia zarówno zgięcie grzbietowe, jak i podeszwowe stopy. Może być używana w połączeniu z obuwiem sportowym. Mankiet na łydkę jest wykonany w technologii R3 (Rapid-Rigid-Ratcheted), co oznacza szybki – sztywny - samoblokujący.
Dodatkowo doskonałą alternatywą dla tradycyjnych opatrunków gipsowych, które skutecznie wspierają leczenie urazów stawu skokowego oraz pomagają w procesie rekonwalescencji po operacji, są buty pneumatyczne, tzw. ortezy stopowo-goleniowe. W szczególności czterokomorowy but pneumatyczny Airselect Elite, dwukomorowy wysoki but pneumatyczny Airselect Standard oraz dwukomorowy krótki but pneumatyczny Airselect Short.
Aktualnie na rynku znajduje się wiele sprzętów umożliwiających szybszy powrót do sprawności fizycznej po skręceniu stawu skokowego. Należy pamiętać, iż proces leczenia w zależności od stopnia zaawansowania urazu może być długotrwały i wymagać kompleksowej rehabilitacji pod okiem doświadczonego specjalisty.
